Konut Sorunu Küresel Boyutta Gündemde

Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Dünya genelinde konut arzının azalmasıyla birlikte artan konut talebi sorunu, uluslararası gayrimenkul fuarı MIPIM 2025’in önemli gündem maddelerinden biri haline geldi. Konferanslarda ve ikili görüşmelerde düşük konut arzı ve uygun fiyatlı konut sorunu üzerine yoğun bir şekilde tartışıldı.

Konut ihtiyacının artmasına rağmen her yıl azalan yeni konut üretimi, talebi karşılamakta yetersiz kalırken mevcut konut fiyatlarını da artırmaktadır. MIPIM’de, sadece gelişmekte olan ülkeler değil, özellikle Avrupa ve ABD gibi gelişmiş ekonomilerde de konut sorununun artık dikkat çektiği belirtilmektedir.

MIPIM, pandemi öncesi dönemde yeni konut üretiminin ve farklı mimari tarzların öne çıktığı renkli bir organizasyon olarak biliniyordu. Ancak konut sorununun dünya genelinde acil bir hal almasıyla, fuarın canlılığı da konut problemleriyle bölünmüş durumda.

Az ve pahalı 

Yaklaşık 2.8 milyar insanın konut sorunu yaşadığı küresel düzeyde, bu sorunun önemli bir hale geldiği ve çözülmemesi durumunda daha da büyüyeceği tahmin edilmektedir. Konut arzı konusundaki temel sorunlar şu şekilde sıralanmıştır:

• Yeni nüfusa yeterli konut sağlanamıyor.
• Ailelerin küçülmesi ve boşanmaların artmasıyla birlikte konut ihtiyacı yükseliyor ancak yeni konut üretimi yapılmıyor.
• Ekonomik daralmalar, yeni konut üretimini olumsuz etkiliyor.
• Özel sektör, üst gelir grubuna yönelik konutlar üretirken, geniş kesimlere hitap etmiyor.
• Mevcut konutlar pahalı, yeni konutlar ise daha da pahalı hale geliyor.
• Kentsel dönüşüm süreci istenilen hızda gerçekleşemiyor.
• Bazı bölgelerde arazi sıkıntısı yaşanırken, şehir merkezleri kalabalıklaşıyor.

Çözümü zor değil

Konut sorununun çözümü konusunda umutlu bir yaklaşım hakim. Uzmanlar, konut sorununu çözebilmek için tüm paydaşların bir araya gelerek kısa sürede tatmin edici sonuçlara ulaşabileceği görüşünde birleşiyor. Konut sorununu çözmek için şu öneriler dile getirilmiştir:

1. Konuta ihtiyacı olan kesim ve bölgeler belirlenmeli.
2. Uygun fiyatlı konutlara erişemeyen kesimler için devletler uzun vadeli kira garantileri sağlamalı.
3. Küçük ve işlevsel konutlar geliştirilmelidir.
4. Yeni konut fiyatlarını düşürebilmek için uygun araziler tespit edilmelidir.
5. Kamu destekli finansman ve faiz imkanlarıyla özel sektör teşvik edilmelidir.
6. Konut satın alabilmeyi kolaylaştırmak için uzun vadeli taksit imkanları ve kredi kolaylıkları sunulmalıdır.

‘Yeni nüfus dezavantajlı’

Fuarın katılımcılarından Denge Değerleme Yönetim Kurulu Üyesi Simla Budakoğlu, konut krizinin MIPIM’in vazgeçilmez bir gündem maddesi haline geldiğini belirtti. Budakoğlu’nun açıklamaları şu şekildedir:

“Kamu kurumlarının ve yerel yönetimlerin, özellikle düşük gelir grupları için uygun fiyatlı konut projelerine destek vermesi, genç nüfusun konut sahibi olma hayallerini gerçeğe dönüştürmede önemli bir rol oynayabilir. Konut sorununa yönelik alınacak tedbirler, mevcut neslin mülk sahibi olma imkanlarını iyileştirebilir.”